Treatment for Obstructive Sleep Apnoea
>> Saturday, September 6, 2008
(Treatment for Obstructive Sleep Apnoea)
ပံု (၁)
ပံု (၂)
'စားတာအသား၊ အိပ္တာအား' တဲ့ အဖြားခဏခဏ ေျပာဖူးတဲ့ စကားပါ။ အိပ္ျခင္းဟာ ကၽြန္မတို႔ အမိဝမ္းထဲကေန ခုခ်ိန္ထို လုပ္ၿမဲလုပ္ေနတဲ့ အလုပ္တစ္ခုပါ။ အိပ္ျခင္းကို ဘယ္သူမွာ ဥေပကၡာျပဳလို႔ မရပါဘူး။ ႏွစ္ခ်ိဳက္စြားအိပ္ေပ်ာ္ၿပီးလို႔ ႏိုးလာတဲ့ အခါမွာ လန္းဆန္းတတ္ႂကြတဲ့ ခံစားခ်က္မ်ိဳးကို အားလံုးခံစားဖူးမွာပါ။ အဲဒီလိုပဲ ညဖက္ေကာင္းစြားအိပ္မေပ်ာ္လို႔ အိပ္ေရးမဝ မလန္းဆန္း မတတ္ႂကြဘဲ ႏံုးခ်ိတဲ့ ခံစားခ်က္မ်ိဳးကိုလည္း အားလံုးခံစားဖူးမွာပါ။ ကၽြန္မတို႔လို ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြအတြက္ကေတာ့ အိပ္ေရးမဝတဲ့ ခံစားခ်က္ဟာ စာေမးပြဲနီးေလ ပိုျဖစ္တတ္ေလပါပဲ။
Obstructive Sleep Apnoea(OSA) ရွိတဲ့လူေတြဟာ အခုလို အိပ္ေရးမဝတဲ့ ခံစားခ်က္မ်ိဳးကို ေန႔စဥ္နဲ႔ အမွ် ခံစားေနရတာပါ။ အဲဒါေၾကာင့္ သူတို႔အေနနဲ႔ ကုသမႈကို အျမန္ဆံုးယူသင့္ပါတယ္။ (OSAန) ရွိတဲ့လူေတြ အတြက္ ကုသမႈကို အေရတႀကီးယူသင့္တဲ့ အျခားအေၾကာင္းေတြကေတာ့ (OSA) ေၾကာင့္ျဖစ္တတ္တဲ့ ေရာဂါေတြေၾကာင့္ပါပဲ။ (OSA)ကို မကုသဘဲ ထားမယ္ဆိုရင္ ...
၁) ေသြးတိုးျခင္း (High Blood Pressure/ Hypertension)
၂) ေလျဖတ္ျခင္း (Stroke)
၃) ႏွလံုးေရာဂါမ်ား (Heart Diseases)
၄) ေဒါသထြက္လြယ္ျခင္း (Short Temper)
၅) လိင္ကိစၥစိတ္မပါျခင္း (Loss of Interest in Sex)
၆) စိတ္က်ျခင္း (Depression)ႏွင့္
၇) ကားေမာင္းစဥ္အိပ္ေပ်ာ္ျခင္း (Sleep Driving)ေၾကာင့္ ယာဥ္တိုက္မႈျပႆနာမ်ားလည္း ျဖစ္ပြားတတ္ပါတယ္။
(OSA)ရွိတဲ့လူေတြကလည္း ဘဝမွာ က်န္းက်န္းမာမာ ေနလိုတာေၾကာင့္ ကုသမႈကို ခံယူခ်င္ၾကပါတယ္။ သူတို႔ေတြအတြက္ စိတ္မေကာင္စရာ အေၾကာင္းတစ္ခုကေတာ့ ခုခ်ိန္ထိ (OSA)ကို ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ကုသႏိုင္တဲ့ ေဆးဝါးသမဟုတ္၊ နည္းလမ္းမရွိေသးတာပါပဲ။ အိပ္စက္တဲ့အခါ အသက္႐ွဴရပ္ျခင္းကို ကုသတဲ့နည္းဟာ မ်က္စိမႈန္သူေတြ မ်က္မွန္တပ္သလိုပါပဲ။ မ်က္မွန္ကို တစ္ေန႔တာတပ္လိုက္လို႔ မ်က္စိမႈန္တာ ျပန္မေကာင္းႏိုင္ဘူးဆိုတာကို လူတိုင္းသိပါတယ္။ မ်က္စိျမင္ခ်င္ရင္ မ်က္မွန္ကို အၿမဲတပ္ရပါတယ္။ အဲဒီလိုပါပဲ အိပ္ေရးဝဝ အိပ္ရၿပီး အားအင္ျပည့္ဝလာဖို႔အတြက္ (OSA)ကိုကုသေရးဟာ ညစဥ္တသက္တာလံုး လုပ္ရတဲ့ အလုပ္တစ္ခုပါ။
(OSA)ဟာေဆးထိုးေဆးေသာက္လုပ္ၿပီး ေပ်ာက္ေအာင္ကုသလို႔ ရတဲ့ ျပႆနာမဟုတ္ပါဘူး။ သက္သာေအာင္ပဲ လုပ္လို႔ရပါတယ္။ လည္ေခ်ာင္းခြဲစိတ္ၿပီး အာေခါင္ႏု(Soft Palate)နဲ႔ အာသီး(Tonsil)ကို ျဖတ္ထုတ္တာေတြကလည္း အလြန္အမင္းနာက်င္ၿပီး အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ မရွိပါဘူး။ သက္သာေအာင္ ကုသနည္းကေတာ့ ျပႆနာရဲ႕ ဆိုးရြားမႈေပၚမူတည္ၿပီး ေျပာင္းလဲတတ္ပါတယ္။
(OSA)ျပႆနာအလြန္မဆိုးရြားတဲ့ လူေတြအတြက္ကေတာ့ ဝိတ္ခ်ျခင္းဟာအဓိကက်ၿပီး အေရးပါတဲ့ ကုထံုးတစ္ခုပါ။ တခ်ိဳ႕ေတြက ပက္လက္အိပ္မွ (OSA) ျဖစ္တာေတြရွိပါတယ္။ အဲဒီလူေတြအတြက္ ပက္လက္မအိပ္ႏိုင္ေအာင္ ေက်ာမွာ တန္းနစ္ ေဘာလံုကို ႀကိဳးနဲ႔ခ်ည္ၿပီး၊ အိပ္တာေတြလည္း လုပ္နိုင္ပါတယ္။ (OSA)ျပႆနာဆိုးရြားတဲ့ လူေတြအတြက္ကေတာ့ အထိေရာက္ဆံုးကုသနည္းဟာ (CPAP)ဆိုတဲ့ စက္ကေလးကို အသံုးျပဳၿပီး အိပ္ျခင္းပါပဲ။ CPAP ဆိုတာ Continuous Positive Airway Pressure ပါ။ ျမန္မာလိုအနီးစပ္ဆံုး ဘာသာျပန္ရရင္ေတာ့ တစ္လမ္းတည္း အဆက္မျပတ္ သြားေနတဲ့ ေလႏႈံးေပးစက္လို႔ ျပန္ရမယ္ထင္ပါတယ္။ အဲဒီစက္ကေလးရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ကေတာ့ အခန္းထဲမွာရွိတဲ့ေလ (Room Air)ကိုယူၿပီး ေလပိုက္ကတဆင့္ လူရဲ႕ႏွာေခါင္းမွာ တပ္ထားတဲ့ ႏွာေခါင္းဖံုး (Nasal Mask)မွေန အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္း အထက္ပိုင္းေနရာကို ေလအဆက္မျပတ္သြင္းေပးပါတယ္။ ေလဟာ လည္ေခ်ာင္းထဲကို အဆက္မျပတ္ဝင္ေနတာေၾကာင့္ လည္ေခ်ာင္းႂကြက္သားေတြ ၿပိဳက်ၿပီး လည္ေခ်ာင္းမွာ ပိတ္ဆို႔မေနေအာင္ တြန္းကန္ေပးထားပါတယ္။
အဲဒီစက္ကေလးကို အိပ္ရာဝင္တဲ့ အခ်ိန္မွာပဲ သံုးရတာပါ။ အသံုးျပဳတဲ့လူ အိပ္ရာဝင္ၿပီဆိတာနဲ႔ ႏွာေခါင္းဖုန္းကိုတပ္ စက္ကိုဖြင့္ၿပီး အိပ္ရာဝင္ရပါတယ္။ မ်က္ႏွာေပၚမွာ ခုလို ႏွာေခါင္းဖံုး(Mask)ႀကီး ရွိေနတာေၾကာင့္ အစပိုင္းမွာေတာ့ သက္ေတာင့္သက္သာ မရွိသလို ခံစားရတတ္ပါတယ္။ Nasal Mask ေခၚ ႏွာေခါင္းဖံုး အသံုးျပဳပံုကိုေတာ့ ပံု(၁)မွာ ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ ပံု (၂) ကေတာ့ (CPAP)မွာပါတဲ့ ပစၥည္းေတြပါ။ အဲဒါေတြကေတာ့ Nasal Mask ေခၚ ႏွာေခါင္းဖံုး၊ ေလပိုက္နဲ႔ ေလေပးစက္ ဆိုၿပီး (၃)ခုရွိပါတယ္။ ေလးေပးစက္က သယ္ေဆာင္ရလြယ္ကူေအာင္ ေသးေသးေလးေတြလည္းရွိပါတယ္။ အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္းထဲကို သြင္းေပးတဲ့ေလႏႈံးဟာ လူတစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္မတူပါဘူး။ (OSA) ရွိတဲ့လူတစ္ဦးခ်င္းစီအတြက္ လိုအပ္တဲ့ေလႏႈံးကို ရရွိဖို႔ရာ 'Sleep Disorder Unit' မွာ တစ္ညတာအိပ္ၿပီး စစ္ေဆးမႈ ခံယူရပါတယ္။ သင့္ေတာ္တဲ့ ေလႏႈံးကိုရရွိၿပီး အသံုးျပဳမည့္စက္မွာ ခ်ိန္ၿပီး အိပ္မယ္ဆိုရင္ အဲဒီစက္ကေလးရဲ႕ ပထမဆံုး အစြမ္းကေတာ့ ေဟာက္ျခင္းကို မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ ေဟာက္သံမၾကားရတဲ့အတြက္ မိမိအမ်ိဳးသမီး(သို႔မဟုတ္) အမ်ိဳးသားလည္းပဲ ႏွစ္ခ်ိဳက္စြာ အိပ္ေပ်ာ္ႏိုင္တယ္။ စက္ကိုအသံုးျပဳသူမွာလည္း ညဖက္မွာ အိပ္ေရးဝေအာင္ အိပ္ရတာေၾကာင့္ ေန႔ဖက္မွာလည္း လမ္းဆန္းေနပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ ခုလိုအိပ္ေရး အိပ္ေရးဝဝမအိပ္ရတာ ႏွစ္နဲ႔ခ်ီၿပီဆိုၿပီး ေျပာၾကပါတယ္။ 'အိပ္တာအား' ဆိုတဲ့အတိုင္း ညဖက္မွာ အိပ္ေရးဝဝအိပ္ႏိုင္တာေၾကာင့္ အိပ္ရာႏိုးလာရင္ တစ္ေန႔တာအလုပ္ေတြကို အားအင္အျပည့္နဲ႔ ျပန္လည္လုပ္ႏိုင္လာၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က်ေတာ့ အခုလို ႏွာေခါင္းဖံုးႀကီးတပ္ၿပီး အိပ္ရာဝင္ရတာကို ဘယ္ေတာ့မွအက်င့္မရဘဲ စိတ္ပ်က္တဲ့ လူေတြလည္းရွိပါတယ္။ "အရင္ကဆို အိပ္ခ်င္ၿပီဆိုတာနဲ႔ အိပ္ရာထဲဝင္ၿပီး အိပ္လိုက္ရံုပဲ၊ ခုဆိုအိပ္ရာဝင္ခ်ိန္ေရာက္ရင္ အလုပ္ကမ်ားၿပီး သက္ေတာင့္သက္သာမရွိဘဲ အိပ္ရာဝင္ရတယ္" လို႔ညည္းညဴၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔အေနနဲ႔ အဲဒီစက္ကေလးကို မသံုးဘဲ အိပ္ရာဝင္မယ္ဆိုရင္ ဆိုးရြားတဲ့ ျပႆနာေတြ ျဖစ္ႏိုင္တာေၾကာင့္ စက္ကို မသံုးခ်င္ပဲလည္းသံုးၾကရပါတယ္။ (OSA)ကို အရွင္းေပ်ာက္ေအာင္ ကုသႏိုင္တဲ့နည္း မေပၚေသးခင္မွာေတာ့ CPAP စက္ေလးကို အသံုးျပဳျခင္းဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း (၁၀) ေက်ာ္ကတည္းကေန အခုခ်ိန္ထိ အထိေရာက္ဆံုးေသာ ကုထံုးတစ္ခုအျဖစ္ နာမည္ေက်ာ္ဆဲပါ။
OSA အေၾကာင္းေရးခဲ့တဲ့ ပို႔စ္အေဟာင္းကို ဒီမွာဖတ္ပါ။
(ေမစႏိုး)
9 comments:
very interesting post.
thank you.
dear...where is C box , missing
ဒီပို ့စ္ေလးအတြက္ ေက်းဇူး မေမစနိုးေရ့ အသက္ရွဴရတာမဆိုးေပမယ့္ အိပ္ေရးမ၀တာေတာ့ ေတာ္ေတာ္ခံရခက္တာပဲ ေနရတာ ထိုင္းမႈိင္းျပီး ေခါင္းကိုက္ ၊အစားလည္းေကာင္းေကာင္းစားမရ အက်ိဳးျပဳပို ့စ္ေလးအတြက္ထပ္မံေက်းဇူးး :)
ကိုၿကီးဂီ ကို ခင္တယ္ ခင္တယ္နဲ. တို.ေလာက္ မခင္ပါဘးူ။ တို႕ဆို မနက္ အေစာၿကီး ထၿပီး comment သြားေရးၿပီးၿပီ။ c box မထည္႕ရင္ေတာ႕ comment ကို စီေဘာက္ လုပ္ပစိလု္က္မွာဘဲ.ဘာၿဖစ္လို.လဲ. အစ္မတို႕ ကို မခင္ေတာ႕ဘူးလား။
ကိုကိုနိ..မမနိ..... မKOM ၾကီးမ်ားပီဂ်ာ မ်ားပီ .. :D
ဗဟုသုတရတယ္ဗ်ိဳ႕။ အရင္က ဝလာရင္ ဘာေၾကာင့္ ေဟာက္တတ္ၾကတယ္ဆိုတာ မသိဘူး။ ခုေတာ့ နားလည္သလိုလိုရိွသြားၿပီ။ ဆက္ေရးပါဦး။
မွတ္သြားပါတယ္။ ေက်းဇူးပဲ။
Very nice informative post May Snow! CPAP is currently the most effective treatment for OSA. If the OSA is mild to moderate from sleep study, it can also be helped with dental devices. There are a couple of dental devices but basically they all are made to protrude the lower jaw. As a result the tongue is pulled forward and cannot obstruct the airway. They are very useful for patient with mild to moderate OSA who cannot tolerate the CPAP machine.
ထပ္ ဖိတ္ပါတယ္ ခင္ဗ်ာ ေမးေလး မစေပးပါ :P
ဒီပို႔စ္ေလးကို အားေပးတဲ့အတြက္အားလံုးကိုေက်းဇူးပါ။
ကိုေမာင္မ်ိဳးေရ… အကိုႀကီးက အိပ္ေရးမ၀ရင္ခံစားရတဲ့ေ၀ဒနာကို ေကာင္းေကာင္းသိေတာ (OSA)
ရွိတဲ့လူေတြေန႔စဥ္ခံစားၾကရတာကို ကိုယ္ခ်င္းစာနိုင္တာေပ့ါ။ သနားစရာပါ။
အဲ့ဒါေၾကာင့္ က်န္းမာျခင္းသည္လာဒ္တပါးလို႔ ေရွးပညာရွိေတြမိန္႔ခဲ့တာျဖစ္မယ္ေနာ္။
ကိုေမာင္ျဖဴေရ… ကၽြန္မသိသေလာက္ေတာ့ ၀တဲ့လူအေတာ္မ်ားမ်ား ေဟာက္တတ္ၾကတယ္။ ၀ိတ္ေလ်ာ့လိုက္ရင္လည္း ေဟာက္တာသက္သာတတ္ပါတယ္။ ပို႔စ္ကိုအားေပးတာ ေက်းဇူးပါ။ ကိုေမာင္ျဖဴရဲ႕ကဗ်ာေတြကိုလည္း အားေပးဖို႔ေစာင့္ေနပါတယ္။
Ma Phuu Pwint Han…
Thanks for the comment. I read about the dental devices and met a few patients who were using it. As I was stilling learning about them I did not have enough confidence to include in my post. My main focus in the post was about CPAP and its usefulness. Your comment helped me learn more. Thank you again for the comment. Really appreciate it.
ကိုစိုးထက္ေရ…
ကို႔ကိုယ္ကိုသမီးလို႔ ေျပာေနၾက အက်င့္ရေနလို႔ သမီးလို႔ပဲေျပာပါရေစ။
သမီးကခုမွ ဘြဲ႔ႀကိဳတက္ေနတဲ႔ ေက်ာင္းသူတေယာက္ပါ။ အကိုႀကီးဖိတ္တဲ့ ဘေလာ့ကိုသမီးေရာက္ဖူးပါတယ္။ အေတာ္ဗဟုသုတရနိုင္တဲ့ေဆးပညာေတြကို ၀ါရင့္ဆရာ၀န္ေတြေရးေနတဲ့ၾကားထဲမွာ
သမီးကေရးရမွာမရဲေသးပါဘူးရွင္။ သမီးတကယ္လုပ္္နိုင္ၿပီဆိုတဲ့အခါၾကရင္ အကိုႀကီးဖိတ္တဲ့ဘေလာ့မွာ
ကိုယ့္လူမ်ိဳးအက်ိဳးျပဳစာေတြလာေရးပါ့မယ္။ သမီးကိုအထူးဖိတ္တဲ့အတြက္ ေက်းဇူးလည္းတင္ပါတယ္ ဂုဏ္လည္းယူပါတယ္ရွင္။ ေရးၿပီးသားပိုစ့္ကိုလည္း အကိုႀကီးရဲ႕’Public heath in Myanmar’ ဘေလာ့မွာတင္ဖို႔ခြင့္ျပဳပါတယ္။ ေနာက္ပိုစ့္ေရးျဖစ္ခဲ့လို႔ အကိုႀကီးစိတ္၀င္စားရင္လည္း အကိုႀကီးရဲ႕ဘေလာ့မွာတင္နိုင္ပါတယ္။
(ေမစနိုး)
Post a Comment